Regels van zweefvliegen
Zoals de naam het al wel verklapt, is zweefvliegen vliegen met een zweefvliegtuig. Zo'n zweefvliegtuig vliegt in de praktijk hetzelfde als een normaal gemotoriseerd vliegtuig, maar over het algemeen wordt hierbij geen gebruik gemaakt van een (hulp)motor. Als zweefvlieger vlieg je door de lucht met behulp van de wind en de thermiek. Dat betekent dat een vlucht met een zweefvliegtuig normaliter in een dalende lijn verloopt waarbij het toestel ongeveer een halve tot een hele meter per seconde aan hoogte verliest. Wanneer er sprake is van thermiek in de vorm van een stijgwind kan het vliegtuig langer in de lucht blijven. Zweefvliegen is afhankelijk van enkele weersomstandigheden. Het liefst vliegt een piloot met zon en schapenwolkjes op 2000 meter hoogte in combinatie met windkracht 2. Er kan echter onder veel weersomstandigheden alsnog gevlogen worden met een zweefvliegtuig. In Nederland kan dat op diverse plekken. Naast zweefvliegen voor het plezier zijn er wedstrijden waarbij deelnemers een overlandvlucht uitvoeren. Elke twee jaar worden Wereldkampioenschappen Zweefvliegen gehouden.
Officiële zweefvliegen regels downloaden →Uitleg over zweefvliegen:
)
Geschiedenis van zweefvliegen
De basis van zweefvliegen is aan het begin van de 19e eeuw gelegd. De Britse luchtvaartpionier George Cayley onderzocht toentertijd de mogelijkheden van vliegen, waarbij hij een zweefvliegtuig ontwierp. In 1804 vloog dat ontwerp als een model, waarna hij de basis verder ontwikkelde. Het duurde nog tot 1853 tot zijn koetsier in het uiteindelijke model vloog. Even later bestudeerde uitvinder Otto Lilienthal de mogelijkheden van vliegen en maakte tussen 1889 en 1896 meer dan 2000 vluchten met een zelfgemaakt zweefvliegtuig. In dat laatste jaartal stortte hij neer en overleed hij aan zijn verwondingen.
De gebroeders Wright gebruikten zijn ideeën om te experimenteren met het bouwen van zweefvliegtuigen; zij maakten uiteindelijk een zweefvliegtuig met motor waarmee ze in 1903 vlogen. Dat bleek een groot succes, waardoor het vliegen zonder motor voor een hele periode werd vergeten. Pas na de Eerste Wereldoorlog gingen die ontwikkelingen verder, omdat de Duitsers volgens het Verdrag van Versailles geen gemotoriseerde vliegtuigen meer mochten hebben. In heel Duitsland werden zweefvliegtuigen gebouwd. In Nederland duurde het nog tot 1929 totdat het zweefvliegen werd omarmd. In 1930 ontstond in ons land de Eerste Nederlandse Zweefvliegclub. Inmiddels zijn er ongeveer 40 clubs in Nederland te vinden.
Welke regels zijn er bij zweefvliegen?
Minimumleeftijd is geldig bij het zweefvliegen
Het is mogelijk om vanaf 14 jaar te beginnen met zweefvliegen. Je mag vanaf je 16e een brevet halen en vanaf 18 jaar mag je passagiers meenemen.
Medische keuring is verplicht
Naast een brevet moet een piloot van een zweefvliegtuig een medische keuring krijgen. De eisen van deze keuring zijn niet hoog. Zo mag je een bril of contactlenzen dragen en is een normale gezondheid genoeg. Let er wel op dat je maximaal 110 kilo weegt en maximaal 1.95 meter groot bent. Dit heeft te maken met de aerodynamische begrenzing van het vliegtuig.
Verschillende klassen bij wedstrijdvliegen
Een wedstrijd zweefvliegen is vaak onderverdeeld in verschillende klassen. Deze worden onderverdeeld naar de eigenschappen van het zweefvliegtuig. Zo heb je de wereldklasse, de clubklasse, de 13.5 meter klasse, de standaardklasse, de 15 meter klasse, de 18 meter klasse, de 20 meter 2-zitter klasse en de open klasse.
Officiële regels van zweefvliegen downloaden
Zweefvliegen kent een aantal belangrijke regels. Deze zijn samengevat door het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Download hier de regels van zweefvliegen.
Hoe verloopt zweefvliegen?
Een vlucht met een zweefvliegtuig start vrijwel altijd op een baan op een (zweef)vliegveld. Daarna volgen de volgende stappen.
Start met een lier, sleepstart of zelfstart
Er zijn verschillende manieren om te starten met zweefvliegen: de lierstart, de sleepstart en de zelfstart zijn de meest gebruikte manieren. Bij een lierstart wordt het vliegtuig voortgesleept door middel van een lierkabel. Deze kabel is bevestigd aan een koppelomvormer en kabeltrommel op een vrachtwagen of ander onderstel van minstens 200 pk. Bij een sleepstart wordt het vliegtuig omhoog gesleept door een nylonkabel van 50 meter. Bij een zelfstart beschikt het zweefvliegtuig over een uitklapbare propeller waarmee het vliegtuig kan starten. Op 500 meter hoogte wordt de propeller ingeklapt.
Vliegen met een zweefvliegtuig
Na het starten verlaat het zweefvliegtuig het circuit en gaat de piloot op zoek naar de meest gunstige omstandigheden om te vliegen, bijvoorbeeld naar thermiek of een hellingstijgwind. Hierdoor kan de piloot de vluchttijd verlengen.
Landing van een zweefvliegtuig
Veel zweefvliegers vliegen terug naar het circuit waar ze zijn gestart. Om daar weer te landen moet een piloot precies weten welke winden hij of zij moet nemen en op welke hoogte en met welke snelheid er gevlogen moet worden. De remkleppen kunnen hierbij worden gebruikt om snel te dalen. Bij overlandvliegen wordt er op een ander (zweef)vliegveld of in een akker of een weiland geland.
Benodigdheden om te zweefvliegen
Wat heb je nodig voor zweefvliegen?:
Brevet
Medische keuring
Zweefvliegtuig
Kennis over zweefvliegen
Veelgestelde vragen bij zweefvliegen
Wat is goed weer voor zweefvliegen?
Zweefvliegen kan het beste op onbewolkte dagen met veel zon en enkele stapelwolkjes. De wind is hierbij van groot belang. De meest optimale condities zijn te vinden bij een zwakke wind, zoals windkracht 2. Bij harde wind wordt er meestal niet gevlogen.
Is zweefvliegen duur?
Om een keer als passagier mee te gaan in een zweefvliegtuig ben je gemiddeld tussen de € 50 en € 150 kwijt voor een vlucht van 10 tot 20 minuten. Wil je zelf zweefvliegen dan ben je jaarlijks een contributie kwijt aan een club. Per vlucht komen er geen extra kosten bij.
Is er een record in Nederland voor zweefvliegen?
Jazeker: in 2020 legde Peter Millenaar de langste afstand ooit af met een zweefvliegtuig: 1157 kilometer. Dit deed hij in Nederland vanaf vliegveld Hoogeveen en landde uiteindelijk in Rotterdam.
Hoe moeilijk is zweefvliegen?
Zweefvliegen wordt als niet moeilijk ervaren. Het blijkt dat bijna iedereen het kan leren. Je kunt het wel vergelijken met het leren van autorijden; sommige mensen vinden het zelfs eenvoudiger dan dat.