Regels om Jeu de Boules te spelen

Jeu de Boules, ofwel Petanque, lijkt op het eerste gezicht natuurlijk helemaal niet zo ingewikkeld. Zorg dat jouw ballen dichterbij de cochonnet liggen dan die van je tegenstander. Voor iedere bal van jou die dichterbij de cochonnet ligt dan de dichtstbij liggende bal van de tegenstander, krijg je 1 punt. Degene die als eerste 13 punten bij elkaar heeft, wint. Toch zijn er wel regels waar je rekening moet houden bij deze sport, vooral als je op serieuzere basis speelt dan bijvoorbeeld op de camping.

Officiële Jeu de Boules regels downloaden →

Uitleg over Jeu de Boules:

    Jeu de boules of petanque

    Geschiedenis van Jeu de Boules

    Jeu de Boules staat over het algemeen een beetje bekend als een sport voor oude mannen. Toch is zeker niet iedereen het daarmee eens, als het aan de Fransen ligt, wordt Jeu de Boules in 2024 zelfs een olympische sport. Wereldwijd zijn er in meer dan 160 landen miljoenen spelers actief, dus het is zeker een populaire sport.

    Jeu de Boules is geen sport van de afgelopen jaren, zelfs niet van de afgelopen eeuwen. De sport werd al gespeeld door de Oude Grieken, in ieder geval een variant waar de huidige sport van afstamt. Dit werd overgenomen door de Romeinen, zij maakten er een versie van die meer lijkt op de hedendaagse variant die wij kennen. Door de eeuwen heen is het altijd een geliefde vorm gebleven van tijdverdrijf, vooral in de Middeleeuwen kreeg de sport weer een opleving. In de tijd na de Franse Revolutie ontwikkelde Jeu de Boules zich al snel tot een heuse volkssport.

    De Jeu de Boules die we nu kennen, is waarschijnlijk ontstaan rond het jaar 1907 in La Ciotat, in de buurt van Marseille. De huidige vorm is bedacht door een man genaamd Jules Lenoir. Hij speelde in eerste instantie de oude versie van de sport, maar kon geen aanloop nemen vanwege zijn reuma. Dit is hoe de regel ontstond dat een speler binnen een cirkel moet blijven bij het werpen. Dit is echter ook de reden dat Jeu de Boules, ofwel Petanque, wel eens gezien wordt als een sport voor oude mannen.

    Senioren hebben ballen vast en gaan jeu de boules spelen

    Welke regels zijn er bij Jeu de Boules?

    Verschillende variaties

    In het Jeu de Boulen onderscheiden we verschillende variaties van de sport. Tête-à-tête, waarin je twee teams hebt met 1 persoon en iedereen 3 ballen krijgt. Doublette, waarbij je twee teams hebt met 2 personen en iedereen 3 ballen krijgt. En ten slotte heb je nog Triplette, waarbij je twee teams hebt met 3 personen per team en iedereen 2 ballen krijgt.

    De toss

    Het team dat de toss wint, bepaald waar er gespeeld gaat worden. Op de plek die ze kiezen, tekenen ze op de grond een cirkel met een diameter van minimaal 35 en maximaal 50 centimeter. Deze cirkel wordt de werpcirkel genoemd en hij moet minimaal 50 centimeter binnen de rand van het speelveld liggen.

    Het werpen

    Na het tekenen van de werpcirkel beginnen de spelers met gooien, wat vanuit de werpcirkel wordt gedaan. De voeten van de speler die gaat gooien moeten allebei in de cirkel staan en mogen niet van hun plaats komen totdat de bal die is gegooid de grond heeft geraakt. Daarnaast is het belangrijk dat de boules altijd onderhands worden gegooid, nooit bovenhands. Het team dat de but werpt (het kleine houten balletje waar de boules zo dichtbij mogelijk gegooid moeten worden), werpt ook de eerste boule. Hierna is de tegenpartij aan de beurt, zij proberen hun boule dichter bij de but te werpen of de boule van de tegenstander verder weg te werpen. Pas als het hen lukt een boule dichter bij de but te plaatsen, is het andere team weer aan de beurt en zo ga je door tot de ballen op zijn.

    Tête-à-tête: twee teams met elk 1 speler (1 tegen 1)

    Bij een Tête-à-tête spelen twee teams van 1 speler tegen elkaar. Iedere speler heeft 3 ballen om te gooien.

    Doublette: twee teams met elk 2 spelers

    Bij een Doublette spelen twee teams van 2 speler tegen elkaar. Iedere speler heeft 3 ballen om te gooien.

    Triplette: twee teams met elk 3 spelers

    Bij een Triplette spelen twee teams van 3 speler tegen elkaar. Iedere speler heeft 2 ballen om te gooien.

    Officiële spelregels van jeu de boules (NJBB) downloaden

    Ben je benieuwd naar de uitgebreide versie van de officiële regels van Jeu de Boules? Op de website van de NJBB kun je de regels downloaden! Wij hebben ze hier ook geplaatst.

    Officiële Jeu de Boules regels downloaden →

    Hoe speel je Jeu de Boules?

    Heb jij nog nooit Jeu de Boules gespeeld en wil je hier graag mee gaan beginnen? Daar heb je in principe niet zoveel voor nodig op het begin. Het is alleen handig om de regels te kennen en te weten hoe de puntentelling in elkaar steekt, dan kun je er best makkelijk in stappen. Daarnaast heb je natuurlijk een plek nodig waar je Jeu de Boules kunt spelen, het liefst een openbare plek zodat je tegen anderen kunt spelen, want zo leer je het best!

    1. Het werpen van de but

      Het spel begint met het werpen van de but, het team dat dit heeft gedaan is daarna ook meteen aan zet met het werpen van de boules.

    2. De boules werpen

      Nadat het beginnende team de eerste boule heeft geworpen, is het tweede team aan de beurt. Zij proberen hun bal dichter bij de but te krijgen dan de bal van de tegenpartij. Dit kunnen ze doen door hem dichter bij te gooien, of door de bal van de tegenstander weg te stoten. Het tweede team mag net zo lang gooien tot ze een bal dichter bij de but hebben gekregen, daarna is het andere team weer aan de beurt. Dit gaat door tot alle ballen op zijn.

    3. De punten optellen

      Als alle ballen gegooid zijn, is het tijd om de punten van die ronde op te tellen. Er is maar één team dat per ronde punten krijgt, namelijk het team waarvan de boule het dichtst bij de but ligt. Naast een punt voor die ene bal krijgen ze ook nog een punt voor iedere bal die dichter bij de but ligt dan de dichtstbij liggende bal van de tegenstander. Het team dat het eerst 13 punten heeft verzameld, wint.

    Benodigdheden om Jeu de Boules te spelen

    Wat heb je nodig om Jeu de Boules te spelen:

    • Boules van metaal, met een diameter tussen de 70,5 tot 80mm, met een gewicht tussen de 650 tot 800 gram

    • Een but van hout, met een diameter tussen de 25 en 35mm, eventueel geverfd zodat hij beter zichtbaar is 

    • Een speelveld 

    • Een team

    • Een manier om de punten bij te houden

    Afmetingen van het speelveld

    De standaard afmetingen van een speelveld voor Jeu de Boules zijn 3 bij 13 meter of 4 bij 15 meter.

    Ballen voor het spelen van jeu de boules

    Veelgestelde vragen bij Jeu de Boules

    Wat zijn de meest belangrijke verschillen tussen petanque en jeu de boules?

    Petanque en Jeu de Boules worden vaak als hetzelfde spel gezien, maar er zijn verschillen. Petanque is eigenlijk de Provençaalse variant op Jeu de Boules. De term Jeu de Boules geeft aan dat het spel met metalen ballen moet worden gespeeld. Bij Petanque is er geen vaste uitrusting of infrastructuur nodig.

    Wie begint er?

    Het team dat de but werpt, gooit ook de eerste boule.

    Met hoeveel spelers speel je?

    Je kunt Jeu de Boules op meerdere manieren spelen. Tête-à-tête, waarin je twee teams hebt met 1 persoon en iedereen 3 ballen krijgt. Doublette, waarbij je twee teams hebt met 2 personen en iedereen 3 ballen krijgt. En ten slotte heb je nog Triplette, waarbij je twee teams hebt met 3 personen per team en iedereen 2 ballen krijgt.

    Hoe lang duurt het spelen van Jeu de Boules?

    Een potje Jeu de Boules duurt ongeveer een uur, afhankelijk van hoe snel één van de teams bij de 13 punten is.

    Wat heb je nodig voor Jeu de Boules?

    Om Jeu de Boules te spelen heb je eigenlijk alleen een speelveld, een but (klein houten balletje) en boules nodig.

    Hoe moet je gooien met Jeu de Boules?

    Het moet in één vloeiende beweging zijn, zonder onderbreking. Daarnaast moet je onderhands gooien, nooit bovenhands.