Regels om schermen te beoefenen

Schermen is een vechtsport die men in de meeste gevallen beoefend met een floret, een degen of een sabel. De term schermen verwijst naar de vechttechnieken die in Europa ontstaan zijn. Er wordt zowel met moderne wedstrijdwapens gewerkt als met een zwaard. Schermen is een Olympische sport, maar er zijn ook nog een aantal andere varianten die wat minder bekend zijn, zoals het spektakelschermen, het toneelschermen, de Historische Europese Krijgskunsten en het historisch schermen en de mensuur. De oudste nog steeds officiële actieve schermclub ter wereld is het Koninklijke en Ridderlijke Hoofdgilde van Sint-Michiel. Je vindt deze club in de Lakenhallen van Gent. Ben je benieuwd naar de officiële regels van het schermen? Op deze pagina vertellen we je alles over deze sport, van de geschiedenis tot de regels en het wedstrijdverloop!

Officiële schermen regels downloaden →

Uitleg over schermen:

    Benodigdheden om te schermen

    Geschiedenis van schermen 

    De oorspronkelijke vorm van het schermen was hoogstwaarschijnlijk een strijd om leven en dood. Er werd gevochten met houw- en slagwapens zoals dolken, messen, lansen en hellebaarden, sabels en degens. Schermen werd ook al vroeg bedreven als sport en als training voor een duel, in plaats van alleen als strijd om leven en dood. De Egyptenaren vochten met pareerstukken, hand- en elleboogbescherming. De Oude Grieken hadden zelfs schermscholen en in Rome was het demonstratie schermen heel groot, onder keizer Augustus. De schermwapens werden in de 16de eeuw verdrongen door vuurwapens, met name voor de oorlog. Competities in schermen zijn al zo oud als de sport zelf. Toch ontstond de moderne vorm van schermen met een floret of een sabel pas in het jaar 1896 op de Olympische Spelen. Schermen met een degen is zelfs pas een Olympische sport sinds het jaar 1900. Schermen is één van de vijf sporten die sinds de eerste editie op het programma van de Olympische Spelen hebben gestaan.

    Trainer biedt begeleiding bij het schermen

    Welke regels zijn er bij schermen?

    Verschillende wedstrijdvormen 

    Er bestaan twee verschillende vormen voor scherm competities:

    • Een equipe of ploeg: Een equipe of ploeg bestaat uit drie schermers en één reserve. Een ploeg confrontatie werkt via het Italiaanse systeem van het schermen. Drie schermers van ploeg A nemen het op tegen ieder van de drie schermers van ploeg B. Dit gebeurt in een relais-formule in blokken van vijf tellers. De schermers bepalen zelf de volgorde van de gevechten. Iedere relais duurt maximaal drie minuten en de ploeg die als eerste 45 punten scoort of de meeste punten heeft bij het verstrijken van de tijd, wint. 

    • Individuele wedstrijden: Dit is de meest voorkomende vorm van competitie bij het schermen. Er bestaan verschillende formules die toegepast kunnen worden bij individueel schermen: Het gevecht op vijf treffers in een tijdspanne van maximaal drie minuten effectieve schermtijd, gevecht op vijftien treffers in een tijdspan van maximum drie keer drie minuten effectieve schermtijd, telkens onderbroken door één minuut rusttijd, gevecht op vijftien treffers met een onderbreking van een minuut bij het bereiken van de achtste treffer en het gevecht op één treffer.

    De positie van het wapen 

    Er zijn twee zaken die de optimale positie van het wapen bepalen: 

    1. De plaatsing van de kling ten opzichte van de hand (of het uiteinde van de kling hoger of lager ligt dan de hand)

    2. De houding van de hand (met de vingers omhoog of met de vingers omlaag) 

    Het schermen kent 8 basisposities: prime, seconde, tierce, quarte, quinte, sixte, septime en octave. In combinatie vormen deze posities de belangrijkste parades. Het bovenlijf van de schermer wordt in acht segmenten verdeeld door vier lijnen, twee hoge en twee lage. De basisposities die we al benoemd hebben, corresponderen met acht plekken op het bovenlichaam van de tegenstander. 

    Het wedstrijdverloop bij schermen 

    Bij het begin en einde van iedere wedstrijd bij schermen, groeten de schermers elkaar, de scheidsrechter en het publiek. Schermwedstrijden worden gespeeld op een zogenoemde loper, ook wel piste genoemd. De twee schermers staan tegenover elkaar. In het moderne schermen zijn de afmetingen van de loper 1,5 tot 2 meter bij 14 meter lang. Het gevecht begint met de twee schermers tegenover elkaar, tegen de stellingslijnen, vier meter van elkaar af, in de schermhouding. Deze positie staat beter bekend als ‘en garde’.

    Het gevecht wordt geleid door een scheidsrechter, die langs de zijlijn van de piste staat. De scheidsrechter heeft meerdere taken, waaronder het bijhouden van de tijd, het bijhouden van de score, het toekennen van punten en sancties en het bewaren van de orde op de grond en in de piste. In sommige gevallen krijgt de scheidsrechter hulp van twee baanrechters, een puntenteller en een tijdwaarnemer. 

    De scheidsrechter kan de wedstrijd onderbreken als er een treffer wordt gezet, een niet-reglementaire beweging uit wordt gevoerd, wanneer de lichamen van de scheidsrechters elkaar raken of wanneer de voet van een van de schermers buiten de piste de grond raakt. 

    Officiële regels van schermen downloaden

    Ben je benieuwd naar de officiële regels van schermen? Dan kun je de officiële regels hier downloaden.

    Officiële schermen regels downloaden →

    Hoe beoefen je schermen?

    Wil je graag starten met het beoefenen van schermen? In Nederland zijn er zo’n 79 schermverenigingen te vinden, dus de kans is groot dat er ook een bij jou in de buurt zit. Bij een vereniging kun je les nemen in het schermen, maar later ook meedoen aan wedstrijden als je zover bent. Hieronder geven we een aantal tips voor mensen die willen beginnen met schermen!

    1. Schermen is voor iedereen geschikt

      Twijfel je of schermen een geschikte sport is voor jou? In principe is schermen geschikt voor mensen van alle leeftijden, vanaf 5 jaar. De kans dat je gewond raakt bij schermen is erg klein, zeker als je verantwoordelijk speelt. Tactisch inzicht, fysieke kracht en snelheid zijn belangrijk bij deze sport, maar deze dingen zijn allemaal te trainen.

      Officiële regels downloaden →
    2. Neem proeflessen

      Bij de meeste verenigingen kun je een aantal proeflessen nemen. Dit is altijd verstandig om te doen, zodat je zeker weet dat de sport echt iets voor jou is. Het is zonde om meteen een abonnement of lidmaatschap te nemen en er dan achter te komen dat het toch niet helemaal is wat je had verwacht!

    3. Meedoen met wedstrijden

      Vanuit verenigingen worden er ook wedstrijden georganiseerd in het schermen in Nederland. Je hoeft dus niet naar België om mee te doen aan schermwedstrijden. Je kunt de wedstrijdkalender vinden op de website van de Koninklijke Nederlandse Algemene Schermbond.

    Benodigdheden om te schermen 

    Wat heb je nodig om schermen uit te oefenen:

    • Schermvest

    • Helm

    • Degen, floret of sabel

    • Handschoenen

    • Ondervest

    Twee mensen schermen in witte klederdracht

    Veelgestelde vragen bij schermen

    Is het beoefenen van schermen duur?

    Mensen denken vaak dat schermen een erg elitaire sport is en dus heel duur is, maar dit valt best mee. De kosten liggen lager dan bij een hoop andere sporten. Beginnende schermers betalen alleen contributie aan de vereniging waarbij ze aangesloten zijn.

    Is schermen een goede sport om te beoefenen?

    Schermen is een sport die voor iedereen geschikt is, wat het erg toegankelijk maakt. Je traint je uithoudingsvermogen, reactievermogen, snelheid en fysieke kracht met deze sport.

    Hoeveel mensen beoefenen schermen in Nederland?

    Er zijn in Nederland 79 schermverenigingen die in totaal bijna 3000 aangesloten leden hebben in totaal.