Regels om jiu-jitsu te beoefenen

Jiu-jitsu is eigenlijk niet echt een vechtsport, al denken veel mensen dat wel. Het is een Japanse zelfverdedigingskunst. Het woord jiu-jitsu kan vertaald worden als ‘zachte kunst’, of nog correcter als ‘soepele techniek’. Met jiu-jitsu kan men binnen een paar seconden zijn of haar tegenstander uitschakelen of controleren, mits je de kunst goed beheerst. Een beoefenaar van de zelfverdedigingskunst noemt men ook wel een jiujitsuka. Jiu-jitsu is een budokunst en dus geschikt voor alle leeftijden. Je leert niet alleen om jezelf te verdedigen tegen diverse soorten aanvallen, je leert ook hoe je bepaalde aanvalstechnieken uitvoert, zoals atemi, klemmen, drukpunten en wurgingen. In principe is jiu-jitsu geen sport, maar er bestaat wel een sportieve variant die we over het algemeen ook gewoon jiu-jitsu noemen. Ben je benieuwd naar de regels van jiu-jitsu? Op de pagina vertellen we je alles over deze verdedigingskunst, van de geschiedenis tot de regels en het wedstrijdverloop!

Officiële wedstrijdbepalingen jiujitsu downloaden →Officieel wedstrijdreglement jiujitsu fighting system downloaden →Officieel wedstrijdreglement jiujitsu duo system downloaden →Officieel wedstrijdreglement jiujitsu ne-waza system downloaden →Officieel wedstrijdreglement jiujitsu Show system downloaden →

Uitleg over jiu-jitsu:

    Jiujitsu in witte en zwarte klederdracht

    Geschiedenis van jiu-jitsu 

    Waar jiu-jitsu oorspronkelijk is ontstaan, is niet duidelijk. Veel beoefenaars van de verdedigingskunst beschouwen het als een zuivere Japanse vechtkunst, maar de meeste mensen gaan ervan uit dat de sport van oorsprong uit China komt. De samoerai leerden vroeger al jiu-jitsu in speciale scholen die hiervoor bedoeld waren, de zogenoemde ryu. Werd een samoerai tijdens een gevecht ontwapend, dan kon hij dankzij deze verdedigingskunst met blote handen verder vechten. Later werd jiu jitsu ook toegankelijk voor de normale burgers, waardoor het ook overkwam naar het Westen. Uit het jiu-jitsu zijn verschillende andere vecht- en verdedigingskunsten voortgekomen, zoals aikido en judo (interne link). Het moderne jiu-jitsu verschilt behoorlijk van het traditionele jiu-jitsu dat de samoerai beoefenden. Het moderne jiu-jitsu is eigenlijk weer ontstaan uit het judo, met toevoegingen en technieken van onder andere karate en aikido.

    Welke regels zijn er bij jiu-jitsu?

    Het gradatiesysteem 

    De kleur van de band die een jiujitsuka draagt, geeft de graad van gevorderdheid aan in het jiu-jitsu. Een beginner draagt een witte band, daarna komt geel, oranje, groen, blauw, bruin en zwart en daarna volgen de kyu-graden. Dit is vergelijkbaar met het bandensysteem bij karate (interne link). De tijd tussen het behalen van de kyu gradaties is minimaal 6 maanden. Tussen de 1e kyu en de 1e dan zit ongeveer een jaar. Hoe hoger de dan is, hoe langer de tussentijd wordt. Voor kinderen en jonge jiujitsuka’s tot 12 jaar is er nog geen onderverdeling om aan te geven dat ze tussen twee gradaties in zitten. Dit wordt vaak aangegeven met een gekleurde slip die vastzit aan de band. Tussen de meestergraden zie je dit onderscheid aan de gouden, witte of paarse streepjes dwars op het uiteinde van de zwarte band.

    Punten scoren tijdens een wedstrijd 

    In iedere fase van een jiu-jitsu wedstrijd kan men punten scoren. Om punten te verdienen is het belangrijk dat alle technieken vloeiend uit worden gevoerd, in goede balans met gecontroleerde combinaties. Een meerderheid van de scheidsrechters moet de punten toekennen om ze geldig te maken. 

    Een Ippon is 2 punten waard en wordt gegeven bij het succesvol afronden van een techniek:

    • Fase 1: Een niet geblokkeerde stoot of trap op een van de toegestane plekken 

    • Fase 2: Een perfect uitgevoerde worp of maaitechniek 

    • Fase 2: Een verwurging of klem waarbij de tegenstander niet kan ontsnappen, met of zonder afkloppen 

    • Fase 3: Een effectieve controletechniek voor 15 seconden, ook wel aangegeven als ‘osae-kami’

    • Fase 3: Een perfect uitgevoerde controletechniek, klem of verwurging, met of zonder afkloppen 

    Een Waza Ari is 1 punt waard en deze wordt toegekend bij het deels succesvol afronden van een techniek: 

    • Fase 1: Een gedeeltelijk geblokte succesvolle stoot of trap 

    • Fase 2: Een niet perfecte maar succesvolle worp of maaitechniek 

    • Fase 3: Een effectieve controletechniek voor 10 seconden, ook wel aangegeven als ‘osae-kami’ 

    Penalties en straffen tijdens een wedstrijd 

    Tijdens jiu-jitsu wedstrijden kunnen er ook straffen en penalty's uit worden gedeeld. Shido is een straf die wordt gegeven door een meerderheid van de scheidsrechters voor licht verboden handelingen waarbij de tegenstander van degene die de fout begaat 1 punt krijgt. Deze kleine overtredingen zijn:

    • Opzettelijk buiten de wedstrijdmat komen 

    • Passiviteit of uitstelgedrag 

    • Verwurgingen maken met de handen 

    • Opzettelijk de tegenstander buiten de wedstrijdmat duwen 

    • Technieken uitvoeren die niet bij de huidige fase horen 

    • Stoten en slagen maken naar verboden lichaamsdelen 

    • Doorgaan met de wedstrijd nadat de wedstrijdleiding ‘matte’ heeft geroepen 

    • Stoten en slagen maken als de tegenstander op de grond ligt 

    • Niet op tijd of onvoorbereid op de wedstrijdmat verschijnen 

    • Als deelnemer een aanval inzetten zonder techniek en daarmee jezelf in gevaar brengen 

    Chui is een straf die wordt gegeven bij het uitvoeren van verboden of schadelijke handelingen. Hiervoor krijgt de tegenstander van de overtreder 2 punten toegekend. Deze overtredingen zijn: 

    • Ongecontroleerde technieken maken en hierop doorgaan 

    • Technieken inzetten waarbij de tegenstander opzettelijk hard wordt geraakt 

    • Aanwijzingen van scheidsrechters negeren 

    • Een tegenstander buiten de wedstrijdmat werpen 

    • Ongewenst of obsceen gedrag vertonen richting de tegenstander, scheidsrechters of de wedstrijdleiding 

    • Rechtstreeks trappen of stoten maken naar het hoofd van de tegenstander 

    Hansoku Make is een straf die kan worden toegekend en die de wedstrijd direct beslist in het voordeel van de tegenstander, die hierbij 14 punten krijgt. Deze overtredingen zijn: 

    • Een klem maken op de nek of de ruggengraat 

    • Handelingen uitvoeren waarbij de tegenstander gewond kan raken 

    • Het werpen van de tegenstander met een klem of verwurging 

    • Een deelnemer krijgt een tweede keer een chui toegekend 

    Mocht een deelnemer voor een tweede keer een Hansoku Make krijgen, dan wordt deze deelnemer uit het toernooi gezet. Krijgen beide deelnemers een Hansoku Make, dan moet de wedstrijd opnieuw worden gestart. 

    Officiële regels van jiu-jitsu downloaden

    Ben je benieuwd naar de officiële regels van de verdedigingskunst jiu-jitsu? Op de website van de Judo Bond Nederland vind je het reglement! Hier kun je ook meteen de wedstrijdbepalingen downloaden.

    Officiële wedstrijdbepalingen jiujitsu downloaden →

    Hoe beoefen je jiu-jitsu?

    Wil jij graag starten met het beoefenen van jiu-jitsu? In Nederland is deze verdedigingskunst erg populair, dus je zult vast en zeker een plek bij jou in de buurt kunnen vinden waar je les kunt nemen. Hieronder geven we nog een aantal tips voor mensen die willen gaan beginnen met jiu-jitsu!

    1. Neem een aantal proeflessen

      Het is altijd verstandig om te beginnen met een aantal proeflessen bij sportscholen of jiu-jitsu scholen in de buurt, zodat je zeker weet dat de sport echt iets voor jou is en zodat je kunt aanvoelen waar jij je het beste thuis voelt. Zo weet je zeker dat je niet voor niets een lidmaatschap afsluit.

    2. Volg een beginnerscursus

      Wil je graag snel de basis van deze verdedigingskunst onder de knie krijgen? Dan kun je ervoor kiezen om een beginnerscursus te volgen. Zo leer je de basisbeginselen van jiu-jitsu een stuk sneller dan wanneer je alleen wekelijks lessen neemt.

    3. Meedoen met toernooien

      Vanuit de meeste verenigingen worden ook toernooien georganiseerd waar leden aan mee kunnen doen. Als je wedstrijd ambities hebt is dat dus geen enkel probleem in Nederland!

    Benodigdheden om jiu-jitsu te beoefenen 

    Wat heb je nodig om jiu-jitsu uit te oefenen:

    • Sportbroek en t-shirt 

    • Gi 

    • Eventueel een tok 

    • Handschoenen

    • Witte band

    • JBN paspoort

    Veelgestelde vragen bij jiu-jitsu

    Wat is het verschil tussen jiu-jitsu en karate?

    Bij beide vormen van jiu-jitsu leer je om jezelf te verdedigen tegen diverse aanvallen, maar je leert ook om bepaalde aanvalstechnieken uit te voeren. Dit is een verschil met karate, waar het alleen om zelfverdediging gaat.

    Welke vechtsport is het meest effectief?

    Krav Maga, kungfu en aikido zijn over het algemeen de meest effectieve sporten om jezelf tegen iedere soort aanvaller te kunnen beschermen. Ook Jiu-jitsu en MMA zijn goede sporten voor zelfverdediging.

    Is jiu-jitsu moeilijk om te beoefenen?

    Jiu-jitsu kan erg moeilijk zijn, zeker voor beginners. De technieken kunnen namelijk moeilijk zijn om onder de knie te krijgen, dus het kost een hoop tijd.

    Hoe oud moet je zijn om honkbal te spelen?

    In Nederland kun jij je bij een honkbalvereniging aansluiten vanaf 8 jaar. Honkbal wordt dan aangeboden voor jongens en softbal voor meisjes.