Regels van dressuur

Dressuur wordt gezien als de gymnastische basis van de paardensport. Het betekent eigenlijk het gehoorzaam maken van een paard door de ruiter. Daarmee is dressuur een basis van alle andere ruitersporten, maar het wordt ook gewoon uitgevoerd als sport an sich. Een ruiter moet in ieder geval de dressuursport onder de knie hebben, wil hij of zij meer doen in de paardensport. Dit kan zowel recreatief als in wedstrijdvorm worden uitgevoerd. In de dressuursport rijden de ruiters een bepaalde proef op hun paard, die een opeenvolging is van meerdere verschillende oefeningen. Hierbij wordt de ruiter beoordeeld door een aanwezige jury. Zij kijken naar de mate van gymnastisering en de beheersing van het paard. De score wordt uitgedrukt in een percentage van perfect uitgevoerde oefeningen. De winnaar is de ruiter met het hoogste percentage; de hoogste score. Dressuur valt onder de Koninklijke Nederlandsche Hippische Sportfederatie (KNHS) en maakt samen met eventing en springen deel uit van de Olympische Spelen. Bekende dressuurruiters uit Nederland zijn natuurlijk Anky van Grunsven, Britt Dekker en Edward Gal.

Officiële dressuur regels downloaden →

Uitleg over dressuur:

    Jongedame met hoed wrijft op het hoofd van haar paard

    Geschiedenis van dressuur

    De geschiedenis van dressuur gaat al terug naar 430 voor Christus. Xenophon, een zoon van een rijke Griek uit Athene en leerling van filosoof Socrates, schreef toentertijd het boek Peri Hippikes; een boek over de rijkunst. Door dit boek en zijn ideeën wordt hij gezien als de eerste oude grootmeester van de rijkunst en de dressuur. Hij ontdekte namelijk dat je met een wendbaar en gehoorzaam paard gemakkelijker ten strijde kon trekken en kon vechten in de Griekse cavalerie. Hij was de eerste die stelde dat het nodig was om het paard veelvuldig te belonen voor zijn gehoorzaamheid.

    Later werd de rijkunst overgenomen in de riddercultuur in de Middeleeuwen en natuurlijk in de tijd van de Renaissance. Toen was de gehoorzaamheid van een paard zelfs van levensbelang omdat er in oorlogen werd gevochten. In 1532 werd de eerste rijacademie opgericht door Frederico Grisone in Napels. Daarna volgden andere landen in Europa met de oprichting van ruiteracademies. In de 18e eeuw verdween de rijkunst even omdat er meer moderne cavalerie ontstond. Dat duurde gelukkig niet lang. Vandaag de dag bestaan er nog vier instituten in Europa voor de klassieke rijkunst: De Portugese Rijschool der Rijkunst in Lissabon, de Spaanse Hofrijschool uit Wenen (opgericht in 1572), de Koninklijke Andalusische Rijschool uit Jerez en het Cadre Noir uit Saumur. Paardensport is tegenwoordig ook een onderdeel van de Olympische Zomerspelen.

    Dressuur door een jongedame met een helm

    Welke regels zijn er bij dressuur?

    Paard moet ontspannen zijn

    Bij een wedstrijd moet het zichtbaar zijn dat het paard zowel mentaal als fysiek ontspannen loopt. Hij heeft de drang om uit zichzelf voorwaarts te gaan waarbij het tempo wordt bepaald door de ruiter.

    Promoveren naar volgende klasse

    Met een bepaalde hoeveelheid winstpunten bij dressuur is het verplicht om te promoveren naar de volgende klasse. Daar tegenover staat dat je met verliespunten kunt degraderen (hoewel dit niet heel vaak gebeurt, maar het is wel mogelijk).

    Let goed op de rijkleding bij dressuur

    Bij dressuur ga je netjes gekleed het paard op. Wanneer je een verenigingstenue hebt, kun je die aantrekken. Heb je dat niet dan moet je gaan voor een rij-jas in colbertvorm met knopen en een lage kraag. Daaronder draag je een overhemd, blouse of shirt met hoge boord. Het dragen van een helm of ander veiligheidshoofddeksel is verplicht.

    Officiële regels van dressuur downloaden

    Dressuur kent net als andere sporten een duidelijk reglement. Op deze website kun je de regels lezen en downloaden.

    Officiële dressuur regels downloaden →

    Hoe voer je dressuur uit?

    Bij een dressuurwedstrijd, ook wel een dressuurproef genoemd, rijd je verschillende oefeningen. Welke oefeningen dat zijn, is vooraf bekend. Je kunt dus altijd genoeg oefenen voor een wedstrijd. De oefeningen worden ingedeeld naar moeilijkheidsgraad.

    1. Leer de regels van de sport kennen

      Zorg er altijd voor dat je op tijd aanwezig bent op de locatie van de wedstrijd. Vlecht voor vertrek de haren van je paard in en houd altijd nog wat extra tijd over voor onvoorziene omstandigheden.

    2. Sein jury en starten maar

      Wanneer je de ring hebt betreden, geeft de jury een sein zodra je mag starten. Je hebt 45 seconden de tijd om aan de proef te beginnen. Dat is ongeveer anderhalf rondje in draf voor een paard. Doe je er langer over dan mag de jury je strafpunten geven. Wanneer je begint, houd je halt en groet je de jury. Vervolgens begin je met het rijden van de proef.

    3. Punten scoren van de jury

      Zodra de proef afgelopen is, houd je weer halt en groet je de jury wederom. Het paard moet stilstaan en je moet de teugels in je linkerhand nemen. Het groeten gebeurt door je rechterhand achter je dijbeen te leggen en te knikken naar de jury. Vervolgens gaat de jury bezig met de beoordeling van de proeven.

    Benodigdheden voor dressuur

    Wat heb je nodig om dressuur uit te oefenen:

    • Paard of pony;

    • Ruiterpaspoort of startpas bij wedstrijden van KNHS voor klasse B of hoger;

    • Proevenboekje;

    • Briefje met startnummer;

    • Dressuurkleding: verenigingsjasje of een colbertjasje met knopen, blouse en witte, beige of gele rijbroek;

    • Handschoenen (niet verplicht, wel handig);

    • Cap;

    • Metalen sporen, een dressuurzweep en in hogere klassen een dressuurstang.

    Paard loopt mooi en jongedame neemt een rechte positie aan

    Veelgestelde vragen bij dressuur

    Wat kost een dressuurpaard?

    Wanneer een paard al eenmaal is opgeleid, betaal je daar tussen de € 4.500 en € 10.000 voor. Sportpaarden kosten nog meer. De prijs is afhankelijk van de leeftijd van het dier, het seizoen en het opleidingsniveau.

    Welke niveaus zijn er in de dressuur?

    De proeven worden altijd ingedeeld naar moeilijkheidsgraad. De beginners starten bij klasse B en gaan via L1 en L2 (licht) naar M1 en M2 (middel) tot de klasse Z1, Z2 en ZZL (zwaar). Daarna volgt de subtop. In iedere klasse moet je minstens 60% van de punten halen om een winstpunt te halen.

    Wat is het doel van dressuur?

    Het grootste doel is een volledige harmonie tussen ruiter en paard. De ruiter ontwikkelt het paard tot een soepel, blij en ontspannen paard dat tevreden is en oplettend is. Dressuur is niet moeilijk en ook zeker niet saai. Ieder paard kan ermee beginnen.